Boektip #3 Musiconomie – Ton Lamers

Regelmatig bespreekt MindNote een boek met interessante en/of handige ideeën over muziek, edutainment en e-cultuur. Deze keer:

Musiconomie – Ton Lamers

Zelfstandig ondernemen voor musici en artiesten

Ton Lamers is docent ‘musiconomie’ aan de ArtEZ hogeschool voor de kunsten in Arnhem, Enschede en Zwolle en schreef dit boek als studieboek en naslagwerk voor musici en andere artiesten. Treffend wijst Lamers op de problematische term ‘artiest’ die de wetgever hanteert voor bijvoorbeeld een klassiek violist, een gitarist in een hardrockband, een goochelaar en een trombonist in een amateur-boerenkapel. De fiscale en juridische spagaat waarin een amateur-, semi-amateur of professioneel muzikant kunnen belanden door onduidelijke of verouderde wetgeving, wordt prettig leesbaar inzichtelijk gemaakt in ‘Musiconomie’.

Zo begint hij kort en bondig de basisbeginselen van ons fiscale systeem en de sociale zekerheid uit te leggen. Hij wijst op de drie hoofdstromen van (1) de loonbelasting en inkomstenbelasting premies volksverzekeringen, (2) de omzetbelasting (BTW) en (3) de vennootschapsbelasting. Deze laatste wordt terecht slechts summier behandeld omdat het voor veel artiesten dan wel tijd wordt om de hulp van deskundigen in te schakelen.

Na deze basisbeginselen beschrijft Lamers de speciale positie van de kunstenaar ten opzichte van de belastingdienst en het UWV (uitvoeringsinstituut werknemersverzekeringen). Door steeds kort uit te leggen waarom dergelijke instituten zijn ontstaan en welke recente wijzigingen van kracht zijn geworden, wordt de bedoeling van deze door muzikanten over het algemeen saai en onbegrijpelijk gevonden begrippen duidelijk. Er volgt een algemene uitleg over de loonfictie; waarom een opdrachtgever een artiest tijdelijk in fictieve dienstbetrekking moet nemen. Hierdoor is een term als VAR (verklaring arbeidsrelatie) niet een vaag begrip dat je blijkbaar nodig hebt om zzp-werk te verrichten, maar wordt het een logische maatregel het grote geheel van ons fiscale systeem en sociale zekerheden.

Daarnaast komen allerlei specifieke regels en uitzonderingen aan bod die voor artiesten en met name muzikanten handig zijn om te weten. Zo bespreekt Lamers bijvoorbeeld de kleine vergoedingsregeling, de kostenvergoedingsbeschikking en de verschillende van de artiest als docent in dienstbetrekking of als zelfstandig beroepsbeoefenaar.

Andere handige contextuele wetenswaardigheden is de uitleg over de verschillende ondernemingsvormen en rechtsvormen (eenmanszaak, openbare vennootschap (OV), besloten vennootschap (BV), naamloze vennootschap (NV), stichting en vereniging). Wanneer heb je nu een onderneming of ben je ondernemer en wat is het verschil tussen natuurlijke personen en rechtspersonen? Wanneer heb je als artiest recht op bepaalde vergoedingen en verloopt de werking auteursrechten precies? Een bondige uitleg over naburige rechten en het verschil tussen de BUMA, STEMRA, SENA en repartitie maken dergelijke zaken kort maar krachtig duidelijk.

Tot slot zijn er een aantal handige hoofdstukken over overeenkomsten, algemene voorwaarden en hoe je het beste een administratie kunt voeren. Aan bod komen bijvoorbeeld zaken als de bankboek-administratie, het opstellen van een factuur, het bijhouden van kasbetalingen en enkele praktische voorbeelden van een BTW-administratie van een musicus. Ook wordt nog even kort gerefereerd aan de werkwijzen van de soms louche impresariaten en artiestenbureau’s die zich met vergunningen en inhoudingsplichtigenverklaringen bezighouden.

Iedere artiest en muzikant die zichzelf, zijn vak of zijn uit de klauwen gelopen hobby serieus neemt doet er zich goed aan dit boekje in de kast te zetten. Waar de voor veel mensen bekendere Muzikantengids ophoudt en meer algemene zaken belicht, biedt Musiconomie soelaas voor geïnteresseerden in de meer serieuze fiscale en juridische aspecten van de muzikant.

Klik hier voor meer boektips