Mecenaat 2.0: Crowdfunding van cultuur
Vlak na de grote opbrengsten van Serious Request begin dit jaar schreef ik een blogpost over het groeiende fenomeen ‘Crowdfunding’. In de muziekwereld kennen de meesten het voorbeeld van Sellaband, maar ook in de boekenindustrie zijn er steeds meer voorbeelden zoals Ten Pages en BookaBook. Een nieuwe bladzijde in het hoofdstuk Crowdfunding is de financiering van projecten en ideeën zoals bijvoorbeeld KickStarter en RocketHub.
Dergelijke bottom-up financieringen van culturele producten kunnen de huidige machthebbers van de cultuurindustrie, maar ook aan de overheid gelieerde subsidieverstrekkers, weleens aardig buiten spel gaan zetten. Weblog EHPO schreef laatst al een rake blogpost over Ten Pages waarna een leuke discussie volgde in de comments. De strekking van zijn verhaal was dat er de komende jaren wellicht nieuwe artiesten of auteurs op eigen kracht zouden kunnen doorbreken, maar dat zij altijd nog kwalitatief onderscheidend zullen moeten zijn en waarschijnlijk ook nog ‘gewoon’ ondersteund zullen moeten worden door een team van deskundigen. Een soort van persoonlijk coach of raad van commissarissen.
Deze ontwikkelingen doen mij denken het mecenaat uit de Middeleeuwen, maar dan in een nieuw jasje. Destijds werkten beroemde renaissanceschilders voor geestlijken, kooplieden en vorsten voor wie kunst in de eerste plaats een middel was om hun aanspraken op macht te tonen. De macht die van opdrachtgevers uitging stond vernieuwende kunst van hoge kwaliteit vaak niet in de weg, het tegendeel leek eerder het geval. In de vorige eeuw lijkt dit systeem plaatsgemaakt te hebben voor andere krachten. De succesvolste artiesten konden nu rekenen op grote beloningen die werden gefinancierd met opbrengsten vanuit de massacultuur. Veel overige artiesten maakten aanspraak op allerlei door overheden en instanties gefinancierde subsidies. Met de huidige crowdfunding-ontwikkelingen lijken we af te stevenen op een nieuw systeem van cultuurfinancieringen. Zonder de heer Wilders verder in de kaart te willen spelen in deze economische dramatische tijden en met een demissionair kabinet, wellicht biedt crowdfunding een nieuw serieus soelaas aan menig ‘linkse hobby’.
*update 23-2* Zojuist werd via Twitter duidelijk dat Sellaband falliet verklaard is. Wat mij betreft is dit geen bewijs dat crowdfunding niet werkt. Het is eerder een precedent dat vergelijkbaar is met Napster waaruit uiteindelijk het succesvolle iTunes evolueerde. Bij Sellaband ging het echter niet om een auteursrechtelijk probleem, maar om een belabberde uitvoering van een potentieel goed concept.
Leuk, je blog over crowd funding. Wij werken momenteel aan een hoofdstuk voor een boek over interactieve processen en gaan het hebben over crowd funding. Ik ben benieuwd naar jouw ervaringen daarmee. Bij BookaBook staan we in de kinderschoenen maar hebben een eerste door lezers gefinancierd boek kunnen publiceren en het tweede verschijnt in april. Het is geen gemakkelijk proces maar de eerste resultaten zijn veelbelovend.
Hoi BookaBook, bedankt voor je reactie! Klinkt interessant en ik reageer verder wel even via de mail.