Symposium Media van Morgen (deel 2)

In een achttal TED-achtige voordrachten bespraken donderdag 21 januari docenten en alumni van de Universiteit Utrecht vanuit hun eigen expertise hoe de media van morgen er uit zouden kunnen gaan zien. Voor de pauze spraken Imar de Vries, David Nieborg, Shirley Niemans en Stijn Bannier.

Jago van den Akker » Leren en de Media van Morgen

Na de pauze vervolgt Jago van den Akker het symposium Media van Morgen door een tipje van de sluier op te lichten over de toekomst van leren. Momenteel werkt hij als projectleider e-learning bij TinqWise, maar tijdens zijn stage hield hij zich al bezig met e-learning bij Mediamatic en voor de Flinders University in Adelaide. Daarnaast is Van Den Akker actief als grafisch vormgever en maakte onder andere het logo voor Studievereniging Contact. Tegenwoordig zet hij zich ook in voor El Desafio Foundation.

Voor de toekomst van het leren wijst Van den Akker op het zogenaamde ‘enhanced learning’. Hij voorziet niet zozeer een vervanging van de huidige manier van onderwijs, maar ziet ICT vooral als een aanvulling op regulier onderwijs en noemt hierbij vier belangrijke aspecten.

Ten eerste zal zelfexpressie een belangrijke rol gaan spelen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de manier waarop wij onze vakantiefoto’s delen op netwerksites, of op professioneel vlak zie je steeds meer mensen vaker zeggen ‘hallo ik ben hier’ en ‘verrek, jij ook’.

Een tweede punt dat in toekomstig onderwijs een rol zal gaan spelen is optimalisatie. De manier waarop informatie tot ons komt zal steeds efficiënter georganiseerd moeten worden. In een wereld waar meer podcasts en ‘augmented reality’ verschijnen, zullen leerlingen nieuwe manieren moeten aanleren om wegwijs te worden in het aanbod van informatie: van stappen, naar zoeken, naar synthetiseren.

Een derde aspect is synergie: winnen door te delen. Ter illustratie bespreekt Van de Akker een kappersopleiding die een educatieve online omgeving initieerde. Daar waren instructievideo’s te zien van zowel bekende kappers als van leerlingen. Door onderling kennis met elkaar te delen door middel van User Generated Content (UGC), ontstond een waardevolle database met lesmaterie voor de studenten. Een ander voorbeeld was de module voor de ABN-AMRO beleggers-academie. Door hiermee iets terug te geven aan de klant, wist ABN-AMRO indirect rendement te behalen voor zichzelf. “Kennis is macht en die moet of kun je delen”, redeneert Van den Akker.

Het laatste punt waar hij op wijst is het netwerk als referentie. Leren staat namelijk niet meer op zichzelf, maar richt zich steeds vaker ook naar buiten toe. Toekomstig onderwijs zal zich hiervan bewust moeten zijn en op zoek moeten gaan naar manieren om netwerkomgevingen te faciliteren.

Jeroen Steeman » Politiek en de Media van Morgen

Jeroen Steeman studeerde in 2005 af met een scriptie over weblogs en politiek. Momenteel werkt hij onder andere voor GroenLinks en de Groene fractie in het Europees Parlement. In mei 2009 won hij met GroenLinks een award voor de beste verkiezingswebsite.

Steeman herinnert zijn publiek eraan dat toen hij in 2005 zijn scriptie schreef over ‘De kloof tussen politiek en burger’, het real-time web zoals we dat nu kennen (met Twitter, tv kijken met laptop op schoot etc.) er nog niet was. Nu het steeds eenvoudiger is om een boodschap uit te dragen, benadrukt hij toch nog het belang en grote bereik van de oude media (tv, radio, kranten) met haar ‘langzame nieuwstroom’. Hij illustreert dit met een video van het NOS nieuws over de berichtgeving van de benoemingen van Kroes en Jeleva. Aan de hand hiervan uit Steeman zichtbaar zijn politiek gekleurde frustratie en onmacht ten opzichte van deze oude media.

Zoals we echter bij Obama gezien hebben, bieden nieuwe media wel degelijk een alternatief. Steeman adviseert wel om de mensen op te zoeken in hun eigen omgeving. Probeer het publiek dus niet naar de website van Groenlinks te lokken, maar zorg er voor dat zij bijvoorbeeld op Youtube de juiste filmpjes kunnen vinden.

Levien Nordeman en Tijmen Schep » Kunst en de Media van Morgen

Op de website van Media van Morgen worden deze heren als volgt geïntroduceerd: “Tijmen Schep en Levien Nordeman studeerden Digital Media Design aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht, voordat ze aan de master Nieuwe Media en Digitale Cultuur begonnen. In 2008 studeerden ze beide af, Levien met een scriptie over web 2.0 en e-cultuurbeleid, Tijmen met een scriptie over ubiquitous computing ideologie. Naast andere projecten in het onderwijs en de cultuursector werken Tijmen en Levien voor Stichting NetNiet.org dat draadloze mediakunst in de publieke ruimte promoot. NetNiet.org is samen met Born Digital en z25.org betrokken bij het opzetten van een medialab in Utrecht.”

Schep trapt af door zijn publiek een dilemma over de functie van kunst voor te schotelen. “Vroeger had kunst een publieke functie. Het was een manier voor de maatschappij om na te denken, om te redeneren. Nu, in de tijd van interactieve massamedia is de kunst veranderd. De vraag is dan wat dit doet met ons als publiek?” Deze vraag koppelt hij aan het gezegde over Mohammed en de Berg (Als de berg niet tot Mohammed wil komen, dan moet Mohammed naar de berg gaan). Met andere woorden, als het publiek niet meer naar het museum komt, dan moet het museum maar de publieke ruimte in.

Aan de hand van een ‘behoorlijk heftige slide’, probeert Schep dit te verduidelijken: “Een teveel aan communicatie doet alle kritische afstand imploderen in de hyper realiteit van een onverschillige intimiteit” (J. Baudrillard). Hiermee bedoelt hij dat een kunstenaar tegenwoordig opgroeit in een wereld van massacommunicatie met miljoenen stemmen. Wat ga jij dan als kunstenaar doen, meeschreeuwen? Hierdoor ontstaat een bijna betekenisloze “publiekheid zonder publiek sfeer” (P. Virilio) merkt Schep op.

De reactie van digitale kunstenaars is volgens Schep namelijk vaak als “The avant-garde of the control society” (A. Broekman). Kunstenaars kijken bijna alleen maar naar wat er allemaal met de nieuwste digitale middelen kan. Hierdoor zijn het gewoon nerds die kunst maken met gadgets. Er wordt dan kunst gemaakt vanuit de technologie en dat kan volgens Schep ook best anders.

Schep refereert aan de Coltan oorlogen in Afrika. Bepaalde stoffen die uit deze erts gewonnen kunnen worden, belanden uiteindelijk in mobiele telefoons, spelcomputers en laptops. Dit voorbeeld illustreert dat er veel grotere issue’s aan de hand zijn in de wereld. Deze verhalen worden vaak niet verteld door nieuwe media kunstenaars. Het is dus tijd voor wat reflectie, of zoals Schep het zelf bestempelt “behoefte aan postmoderne ideologische kritiek”. Aan de hand van enkele activiteiten die zij hebben georganiseerd, sluit Nordeman de presentatie af.

Ik zal niet alle voorbeelden bespreken, maar de ‘participatory installation’ op het Gifted op het Impact Festival in 2008 is nog wel leuk om even kort te vermelden. Hierbij werd gekeken hoe mensen elkaar belonen in de maatschappij. Dit idee was gebaseerd op het science fiction boek Down and Out in the Magic Kingdom waarin niet geld maar populariteit – de whuffie factor – belangrijk is.

Tom van de Wetering » Endnote

Afsluitend blikt initiatiefnemer en masterstudent Nieuwe Media en Digitale Cultuur Tom van de Wetering kort en tevreden terug op deze eerste editie van het symposium. Hij geeft een geinige vooruit blik op de media van morgen en vertelt kort over zijn ideeën voor volgende bijeenkomsten met studenten, docent-wetenschappers en alumni.

De meest interessante gedachte van zijn presentatie vond ik ‘het niet af zijn’ van dingen. Hij noemt bijvoorbeeld de beta versie van Googles Gmail en de voordelen die zo’n fase met zich meebrengt. De verwachtingen bij het publiek zijn veel lager, omdat men begrijpt dat iets nog maar in beta fase is. Men accepteert het wanneer bepaalde zaken dan nog niet helemaal vlekkeloos verlopen. Van de Wetering stuurt zijn publiek naar huis met de prikkelende gedachte of we zelf ook niet wat vaker dingen in beta fase moeten laten. Moeten we wel altijd alles af willen maken en soms niet gewoon meer ‘doen’?

Media van Morgen, 21 januari 2010. Een goed initiatief en hopelijk komt er snel een vervolg (ook bij de Uva??). Alle presentaties staan inmiddels online op het LectureNet van de Universiteit Utrecht.

1 antwoord

Plaats een Reactie

Meepraten?
Draag gerust bij!

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.