Symposium Media van Morgen (deel 1)
Afgelopen donderdag 21 januari 2010 vond de eerste editie plaats van het symposium Media van Morgen. De lezingen vonden plaats in Studio T in Utrecht en waren met name bedoeld voor studenten van de master Nieuwe Media en Digitale Cultuur. In een achttal TED-achtige voordrachten bespraken docenten en alumni vanuit hun eigen expertise hoe de media van morgen er uit zouden kunnen gaan zien. Na een ietwat lange introductie door Martijn Best bijt keynote spreker Imar de Vries een half uur later dan gepland stond het spits af.
Imar de Vries » Keynote
“Media van morgen zijn de verhalen van nu”
Als docent/onderzoeker (en alumnus) van de master Nieuwe Media en Digitale Cultuur leidt Imar de Vries zijn praatje in met de pakkende spreuk “Media van morgen zijn de verhalen van nu”. Na een korte inventarisatie wie er in het publiek een smart phone heeft, gaat zijn betoog soepel over van een uitleg over deze nieuwste mobiele technologieën (een raam op de werkelijkheid: achtergrondinformatie over gebouwen, inzicht in de locatie van je Hyves-vrienden), naar een beschrijving van de context (het gebruik in tourisme, games) om uiteindelijk over de betekenis te gaan spreken.
‘Wat fascineert ons?’ vraagt De Vries zich openlijk af. Hij ziet een verlangen dat al heel lang bij de mens speelt: ‘Het wekt de illusie dat het ons helpt’. Hij komt met de vergelijking met de ‘Cutaways’ van het Britse jongensblad Eagle Annual uit de jaren ’50 en ’60. Deze constatering van een topos (de herhaling van het terugkerende bouwblok) roept bij De Vries direct nieuwe vragen op: “Waar komen die ideeën vandaan? Hoe krijgen de media van morgen nu al een plek?” Hij moet de aanwezigen helaas teleur stellen en hen een antwoord schuldig blijven. Wel komt hij met een aantal suggesties. Door science fiction schrijvers zoals Arthur C Clark (van 2001: A Space Odyssey) of Ray Kurtzweil (die voorspelt dat in 2045 iedereen d.m.v. een nanochip altijd online is’)? Of misschien vanuit de industrie zelf? In een geinig oud filmpje zien we een interview met meneer Philips waarin hij de komst voorspelt van een ‘apparaatje om te bellen met iemand in Amerika terwijl je zomaar ergens op de hei loopt’. Een belangrijk factor die volgens De Vries niet onderschat mag worden is de invloed van de populaire cultuur met al haar ‘tinkerers’ Hij noemt het voorbeeld van een ontwerper bij Motorola die voor de eerste clamshell mobiele telefoon geïnspireerd werd door de communicator) uit Star Trek. Afsluitend waarschuwt hij de aanwezigen dat dingen die op een topos lijken, natuurlijk niet altijd precies gelijk zijn. Noemden we dat ook niet gewoon remediation??
David Nieborg » Mediawetenschappers en de Media van Morgen
“Twitter is geen sneue debiele dienst voor rare mensen”
Vervolgens is het de beurt aan David Nieborg die met veel lovende woorden wordt aangekondigd. Hij is namelijk een veelgevraagd spreker over zijn onderzoek naar de verkiezingscampagne van Barack Obama. Hij probeert de aanwezigen nog enigszins te temperen, ‘ik heb laatst een nieuw woord geleerd: verwachtingsmanagement, haha’, maar zodra hij van wal steekt is er geen houden meer aan. Het publiek krijgt een geestige en scherpe presentatie voorgeschoteld met zijn visie op de toekomstige rol van mediawetenschappers. “Ik heb hier een aantal ideeën over en ga vandaag echt een statement maken. Ik heb geen kristallen bol, maar ga hoop geven.”
Het vertrekpunt voor zijn betoog is de vraag: “Wie leidt het (mainstream) debat (over nieuwe media) nu?” Nieborg ergert zich bijvoorbeeld aan veel kortzichtige meningen over Twitter. Daar schijnen dan alleen maar mensen te zijn die alleen maar ‘ s ochtends een broodje kaas eten. “Ja”, reageer ik dan, “dan volg je een ook gewoon een saaie gast. Het is geen sneue debiele dienst voor rare mensen.” Nieborg mist een belangrijke stem in het debat. Aan de hand van treffende illustraties uit The Simpsons, legt hij uit dat het huidige debat wordt aangevoerd door journalisten, ondernemers, consultants, politici en fans. Dat dit uiteindelijk helemaal fout zal gaan, verdietst Nieborg met een voorbeeld van de meningen van CDA jongeren over Second Live: ‘een poel van verderf’… “Wie mist hier?”, vraagt hij zijn publiek wanneer ondertussen professor Frink uit The Simpsons op het beamerscherm verschijnt. “Wij”, wordt er gelachen en in zijn nopjes constateert Nieborg dat de aanwezigen de naam van het personage weten: “Ik heb het juiste publiek voor me!” Deze daad lijkt ook een klein punt te zijn dat hij tussendoor wil maken. “De meeste wetenschappers praten namelijk in wonderlijke taal en wonen in een ommuurde tuin”. Geïnspireerd naar Amerikaans voorbeeld, is de tijd aangebroken om de MwvN (Mediawetenschapper van Nu) aan het woord te laten.
Nieborg herkent twee trends. Allereerst het idee van ‘non-market non-proprietary peer production’, dat hij leent van jurist Yochai Benkler. “Tegenwoordig is het gewoon makkelijk om iets te doen, om iets te maken.” Ten tweede gaat de journalistiek in zijn huidige vorm langzaamaan dood, of in ieder geval veranderen. Illustrerend voor het failliet van de journalistiek is “die gast die Obama iets vroeg en daarna door de conservatieve nieuwssite PJTV werd ingehuurd om op een van de lastigste onderwerpen van de afgelopen decennia – de Palestijnse kwestie – commentaar te geven”. Joe the Plummer had vervolgens “thousands of questions but i can’t think of the right one”.
De MwvM kunnen het debat verreiken doordat zij onafhankelijk, kritisch, holistisch (breder kader) en historisch denken. Een belangrijke voorwaarde om een rechtschapen MwvM te zijn, is om ervoor te zorgen dat je genetwerkt bent en publiceert. “Voeg me daarom straks meteen toe aan je LinkedIn en ga me op Twitter volgen. Wie me straks een biertje bij de bar betaalt mag me zelfs als vriend toevoegen op Facebook. Dan kan ik ook weer zeggen dat Facebook vrienden hele waardevolle vrienden zijn”. De boodschap aan de studenten is duidelijk: wees onderdeel van het debat en laat het niet alleen over aan Journalisten, Ondernemers, Consultants, Politici of Fans. De wereld ligt aan je voeten en begin een Blog, Podcast of Vodcast. Obama heeft laten zien dat het echt kan.
Shirley Niemans » Netwerken en de Media van Morgen
Daarna was het de beurt aan Shirley Niemans die vertelde over haar rol als producent van conferenties. Op de website van Media van Morgen wordt ze als volgt geïntroduceerd. “Shirley studeerde in 2002 af aan het Koninklijk Conservatorium Den Haag en hield zich vervolgens enkele jaren bezig met mediakunst. Voor het Institute of Network Cultures organiseerde ze verschillende conferenties, waaronder MyCreativity (2006), New Network Theory (2007) en Video Vortex (2008). In 2009 vulde Shirley haar stage-onderzoek in met het concept en de ontwikkeling van een vierde conferentie: Society of the Query met sprekers als Lev Manovich en Matthew Fuller.”
Haar verhaal was een aardig kijkje in de keuken, maar inhoudelijk werden weinig vragen beantwoord. Ze constateert dat bijna iedereen tegenwoordig ‘netwerkt’. Ouderen, kinderen; iedereen wordt daardoor ook steeds ‘genetwerkter’. Wat nu? Wat is of wordt het niveau van socialiteit? Worden we steeds oppervlakkiger, of ontstaan er stevigere banden? Wat doen we met de veelheid aan platformen en wat gaan we doen na ‘de hype’? Wat is het lange termijn idee? Naast deze betekenis gevende vragen, kwamen in de conferenties ook andere vragen aan bod: “Hoe ga je om met schaalvergroting en financiën? Uit de bijeenkomsten kwam meestentijds geen conclusie want de netwerken waren te divers. Wel dienden initiatieven als Blender als voorbeeld voor een strakke organisatie in een verder los netwerk.
Stijn Bannier » Muziek en de Media van Morgen
Inmiddels is het symposium meer dan een half uur uitgelopen eer de laatste spreker voor de pauze zijn zegje kan doen. Zich hiervan bewust houdt Stijn Bannier een strak en krachtig verhaal over de ontwikkelingen in de muziek(industrie). In 2008 won hij de Muziekscriptieprijs voor zijn masterthesis “De gamer als hybride performer” en speelt sinds het jaar 2000 in de metal band ‘Morning‘. Hij liep stage bij Veronica MediaLab, waar hij onderzoek deed naar de muziekindustrie en concepten als Web 2.0 en Web 3.0. Dit onderzoek zet hij momenteel voort in Brussel, waar hij voor de Vrije Universiteit verbonden is aan verschillende projecten van het CultuurLab.
Bannier refereert aan de vorige sprekers wanneer hij zegt ook niet te weten hoe de media op het gebied van muziek zich in de toekomst zal gaan ontwikkelen. “Ik hoop dat we goede muziek gaan horen”. In vogelvlucht bespreekt hij treffend de geschiedenis van de belangrijkste ontwikkelingen in de muziekindustrie. Van de opkomst van de mp3, de p2p netwerken, de torrents, de nieuwe mediaspelers tot de bands die muziek online zetten (Radiohead, NIN), die het niet doen (Madonna) en de plaatmaatschappijen die de boot missen. De conclusie is geen verrassing: het muzikale netwerk is niet meer hetzelfde. Vervolgens staat hij kort stil bij verschillende (1) ontwikkelingen (2) observaties en (3) nieuwe mogelijkheden.
Ontwikkelingen:
Door de digitalisering is de fysieke drager verdwenen en is er slechts een speler nodig voor het beluisteren van muziek. Door de evolutie van Web 1.0 naar Web 2.0 , zijn we in staat te participeren en samen te werken in een groeiend socialer web. We staan daarnaast op de drempel van het zogeheten Web 3.0. Dit kenmerkt zich door het efficiënte gebruik van metadata (informatie over informatie). Hierdoor zal een semantisch web ontstaan gebaseerd op UGC (user generatie content) + MGC (machine generated content). Ter illustratie noemt Bannier Last.fm waarbij handige aanbevelingen ontstaan van muziek en evenementen die door middel van persoonlijk toegevoegde metadata en scrobbling software zijn gegenereerd.
Observaties:
Artiesten gaan steeds meer zelf muziek opnemen waardoor platenmaatschappijen buitenspel worden gezet. Kijk maar naar een initiatief als Sellaband en de gratis verspreiding van de muziek van Radiohead. Ook ontstaan er mogelijkheden om samen online muziek te maken zoals bijvoorbeeld Kompoz.
Nieuwe mogelijkheden
Bannier eindigt zijn presentatie met een kijkje in de digitale keuken van de toekomst. Zo wijst hij op impact die pay-per-item systemen zoals iTunes en Last.fm hebben gehad op de luisterervaring. Van albums naar losse nummers. Daar tegenover staan weer nieuwe initiatieven zoals het abonnement bij Spotify waardoor volledige catalogi van artiesten kunnen worden beluisterd. Ook is de relatie tussen fan en muzikant en veranderd. Diensten als Twitter creëren een nooit eerder vertoont direct contact tussen artiest en fan. Zo zette Nine Inch Nails ruwe data online en mochten fans een compilatie monteren (vergelijkbaar die nieuwe BBC documentaire Digital Revolution waar ik eerder deze week al over berichtte). Ook kon Stijn uiteraard niet om de co-creatie videoclip van C-mon & Kypski heen (zie ook hierow).
Samenvattend stelt Bannier dat nieuwe media het gebruik van het muzikale netwerk heroriënteren en nieuwe mogelijkheden creëren voor verschillende muziekindustrieën. Stiekem waagt hij zich tot slot toch nog aan een mogelijke voorspelling. Zogenaamde ‘cognitieve radio’ zou in de toekomst wellicht voor de luisteraar reclame kunnen generen die op zijn of haar locatie gebaseerd is. We zullen zien…
Na de pauze spreken Jago van den Akker over ‘Leren en De Media van Morgen’, Jeroen Steeman over ‘Politiek en de Media van Morgen’, Levien Nordeman en Tijmen Schep over ‘Kunst en de Media van Morgen’ en komt Tom van de Wetering met een afrondend verhaal.
Trackbacks & Pingbacks
[…] games, zorg, televisie en de media van morgen. Vorig jaar zat ik zelf in de zaal en schreef ik een uitgebreid verslag van een inspirerende avond. Hieronder staan de slides van mijn verhaal, maar in een notendop kwam […]
[…] presentatie om mediawetenschappers meer bij het publieke debat over nieuwe media te betrekken (lees hier mijn verslag). Samengevat was zijn standpunt dat mediawetenschappers het huidige debat over nieuwe […]
[…] * Symposium Media van Morgen (deel 1) […]
[…] Utrecht vanuit hun eigen expertise hoe de media van morgen er uit zouden kunnen gaan zien. Voor de pauze spraken Imar de Vries, David Nieborg, Shirley Niemans en Stijn […]
[…] *Update* Here’s a good summary of my talk (and the others) at MindNote.nl: “Symposium Media van Morgen (deel 1)“. […]
Plaats een Reactie
Meepraten?Draag gerust bij!